آسیب‌های آزمون و خطا در سیستم‌های صورت‌وضعیت‌نویسی و تعدیل پروژه‌ها از نگاه مهندس میثم جوادی
گفت‌وگو با دکتر علوی‌پور و مهندس میثم جوادی
در فرآیند مدیریت پروژه‌های صنعت ساخت، یکی از حوزه‌هایی که همواره محل بروز اختلاف و تأخیر است، صورت‌وضعیت‌نویسی و تعدیل آحادبها است. این بخش به ظاهر مالی، در واقع قلب تپنده‌ی سیستم مدیریت هزینه، کنترل پیشرفت و برقراری تعادل مالی بین پیمانکار، مشاور و کارفرما محسوب می‌شود.
در گفت‌وگویی که میان مهندس میثم جوادی، مدرس دوره‌های حرفه‌ای دفتر فنی، و دکتر علوی‌پور، استاد و پژوهشگر حوزه مدیریت ساخت انجام شد، موضوع «آزمون و خطا» در فرآیندهای دفتر فنی و اثرات آن بر کارایی سیستم‌های مالی و فنی پروژه‌ها مورد بررسی قرار گرفت.
آزمون و خطا؛ معضل پنهان در سیستم‌های دفتر فنی
به گفته‌ی مهندس میثم جوادی، بسیاری از دفاتر فنی در پروژه‌های عمرانی کشور هنوز بر پایه‌ی روش‌های سنتی و تجربی فعالیت می‌کنند. مهندس جوادی می‌گوید:
«تکیه بر تجربه‌ی فردی و روش‌های آزمون و خطا، بزرگ‌ترین مانع شکل‌گیری سیستم‌های حرفه‌ای در دفتر فنی است. این رویکرد باعث می‌شود هر پروژه مسیر متفاوتی را طی کند، بدون آنکه از درس‌آموخته‌های پروژه‌های قبلی استفاده شود.»
او تأکید می‌کند که در نبود استاندارد مشخص، خطاهای محاسباتی و مستندسازی ناقص می‌تواند منجر به تضییع حقوق پیمانکار، تأخیر در پرداخت‌ها و بروز اختلافات قراردادی شود — موضوعی که در نهایت به کاهش اعتماد بین عوامل پروژه می‌انجامد.
اهمیت استانداردسازی و آموزش
در ادامه این گفت‌وگو، مهندس جوادی به ضرورت آموزش علمی و استانداردسازی فرآیندهای دفتر فنی اشاره می‌کند:
«اگر آموزش‌های تخصصی بر اساس استانداردهای مدیریت ساخت و نظام فنی کشور ارائه شود، دیگر نیازی به آزمون و خطا در صورت‌وضعیت‌نویسی و تعدیل نخواهد بود. ما باید فرآیندها را بر مبنای داده و سیستم طراحی کنیم، نه تجربه‌ی شخصی افراد.»
به گفته‌ی او، استفاده از ابزارهایی مانند Excel، Taksa و Power BI در کنار آموزش اصول فهرست‌بها و شرایط عمومی پیمان می‌تواند باعث شفافیت، سرعت و صحت در مدیریت هزینه‌های پروژه شود.
جمع‌بندی: از آزمون و خطا تا سیستماتیک‌سازی دفتر فنی
در پایان، مهندس جوادی معتقد است که حذف آزمون و خطا از فرآیندهای دفتر فنی، نه تنها یک ضرورت فنی بلکه یک تحول فرهنگی در مدیریت پروژه‌های عمرانی است.
«سیستم‌های دفتر فنی باید به‌جای اتکا به حافظه‌ی افراد، بر اساس داده‌ها، استانداردها و فرایندهای مدون طراحی شوند. تنها در این صورت است که می‌توان از بروز اختلافات مالی و فنی پیشگیری کرد و عملکرد دفتر فنی را به سطح جهانی ارتقا داد.»
